Ustka jest częścią Pomorza. Od najdawniejszych czasów była osadą rybacką oraz przystanią morską. Znaleziska archeologiczne poświadczają obecność ludzi u ujścia Słupi już w okresie mezolitu.
W starożytności obecna Ustka znajdowała się m.in. w zasięgu archeologicznej kultury łużyckiej (1300 - 400 r p.n.e.), kojarzonej z Prasłowianami lub z iliryjskimi Wenetami. Za pochodną tej nazwy plemiennej uważa się czasami niemieckie określenie "Wenden", odnoszące się do słowiańskich Pomorzan, których niemieccy osadnicy zastali w tych rejonach w okresie tzw. kolonizacji niemieckiej w średniowieczu. Ciekawostką archeologiczej kultury pomorskiej są cmentarzyska z tzw. popielnicami, na których przedstwiano wyobrażenia ludzkiej twarzy. Jedno takie cmentarzysko, datowane na IV - II wiek przed naszą erą, odkryto na terenie obecnego Osiedla Przewłoka tuż przy wschodniej granicy administracyjnej Ustki. Tak zwane popielnice twarzowe mogą świadczyć o kontaktach ludności zamieszkującej wówczas Pomorze, z Etruskami z północnej Italii, co łączone bywa z funkcjonowaniem słynnego Szlaku Bursztynowego.
W okresie wpływów rzymskich na Pomorzu, a więc także w rejonie ujścia Słupi, pojawiają się skandynawscy Goci. Z ich obecnością kojarzone są pozostałości kamiennego grobowca koło Poddąbia. Krąg kamienny, wyznaczający miejsce pochówku, nie zachował się, ale przetrwały dwa głazy, pierwotnie ustawione pionowo. W miejscowym folklorze określano je jako "Skamieniałe Dzwony". W okresie wczesnego średniowiecza Ustka znajdowała się na peryferiach obszaru osadniczego, zamieszkiwanego przez niewielkie plemię słowiańskie, protoplastów tzw. Słowińców. Ich najważniejszymi ośrodkami grodowymi były grody w Gardnie Wiekiej i w Główczycach oraz mniejsze w Słupsku i w Gałęzinowie na południe od Ustki. Prawdopodobnie już wówczas Ustka, położona u ujścia Słupi do morza, funkcjonowała jako przystań morska, rybacka, a może także handlowa.
Znaleziska i stanowiska archeologiczne w rejonie Ustki:
- fragment motyki z rogu jelenia, znaleziony na plaży wschodniej, koło ówczesnego kąpieliska dla kobiet, datowany na epokę kamienia; w 1929 artefakt znajdował się z w Heimat-Museum w Słupsku
- przewiecony kamień w kształcie jaja, prawdopodobnie motyka, znaleziony przy drodze do Charnowa
- szczątki średniowiecznych naczyń ceramicznych, gladkie, o barwie zielonkawej
- wzgórze 15,4 przy drodze Ustka – Darłowo, po lewej stronie, określane jako "Grób Olbrzymów" . Nie znaleziono tam jednak ani kurhanu, ani grobów, nie ma też informacji, by były tam kiedykolwiek
- pozostałości dymarek hutniczch koło miejscowości Modła po zachodniej stronie Ustki, datowanych na II wiek p.n.e.
- "Skamieniałe Dzwony", zwane także "Głazami Gotów" w lesie koło wsi Poddąbie na wschód
